Thông báo số: 01/TB-VKS-KDTM của VKSND Cấp cao tại Đà Nẵng 

Về việc: Rút kinh nghiệm về kiểm sát việc giải quyết vụ án kinh doanh thương mại 

Nguyên đơn: Công ty TNHH sản xuất và thương mại Thanh D – Công ty TNHH Năng lượng xanh Vạn P 

Bị đơn: 1. Tổng Công ty Điện lực Miền T; 2. Công ty Điện lực Gia L 

Nội dung vụ án 

Ngày 26/2/2020 Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Thanh D (sau đây gọi tắt là Công ty Thanh D) và Công ty TNHH Năng lượng xanh Vạn P (sau đây gọi tắt là Công ty Vạn P) đã ký các hợp đồng mua bán điện cho hệ thống điện mặt trời mái nhà cùng Công ty Điện lực Gia L. theo ủy quyền của Tổng Công ty Điện lực Miền T.  Thời hạn hai hợp đồng là từ ngày 26-12-2020 đến ngày 26-12-2040. Điều 1 và Điều 5 của 02 hợp đồng mua bán điện quy định: Công ty Thanh D và Công ty Vạn P bán cho  Công ty Điện lực Gia L. sản lượng điện năng được sản xuất từ Hệ thống phát lên lưới của Công ty Điện lực Gia L. thông qua công tơ đo đếm được lắp đặt tại điểm giao nhận điện. Công ty Điện lực Gia L. Có trách nhiệm cho bên bán. Bên bán phải “Đảm bảo thiết kế, thi công lắp đặt, vận hành theo đúng quy chuẩn kỹ thuật, quy định của pháp luật hiện hành về chất lượng điện năng”. 

“Không được đấu nối các nguồn điện khác, ngoài hệ thống đã được thỏa thuận trong Hợp đồng”. Bên mua “Có quyền từ chối thanh toán khi Bên A không tuân thủ các điều khoản quy định”. 

Sau khi ký Hợp đồng, Công ty Thanh D và Công ty Vạn P đã thực hiện nghiêm túc và đầy đủ nghĩa vụ của mình đối với Công ty Điện lực Gia L, nhưng Công ty Điện lực Gia L chỉ mới thanh toán tiền điện được 03 lần tương ứng các tháng 12-2020, tháng 1-2021, tháng 02-2021 và tạm ngưng thanh toán tiền điện phát sinh từ ngày 11-3-2021.   

Ngày 15-4-2021, Điện lực Krông P, đại diện Công ty Điện lực Gia L kiểm tra và lập biên bản về việc Công ty Thanh D và Công ty Vạn P lắp đặt vượt tấm pin so với nghiệm thu.  Ngày 19-4-2021, Điện lực Krông P ra Thông báo số: 269/GLPC-ĐLKR  “không thực hiện xác nhận thanh toán tiền điện đối với phần lắp đặt vượt công suất trong hợp đồng mua bán điện đã ký kết”.  

Ngày 22-4-2021, Công ty Thanh D và Công ty Vạn P đã làm Đơn khiếu nại gửi đến Điện lực Krông P và Công ty Điện lực Gia  L. Công ty Điện lực Gia L tổ chức cho kiểm đếm và lập Biên bản làm việc ghi nhận số lượng tấm pin của Hệ thống điện mặt trời mái nhà của Công ty Thanh D thực tế là: 2.915 tấm pin tương ứng công suất 1.195,15 MWp; và của Hệ Thống điện mặt trời mái nhà của Công ty Vạn P thực tế là: 2.916 tấm pin tương ứng công suất 1.195,56 MWp. Đã vi phạm hợp đồng nên việc Điện Lực Krông P không thực hiện xác nhận sản lượng điện sản xuất của hệ thống để thanh toán tiền điện là đúng với điểm d khoản 2 Điều 5 của Hợp đồng. 

Qua nhiều buổi làm việc không thống nhất ý kiến với Điện lực Krông P và Công ty Điện lực Gia L cũng như việc hòa giải bất thành của Sở Công thương tỉnh Gia Lai, theo hướng dẫn của Sở Công thương tỉnh Gia Lai tại Văn bản số 1722/SCT-TTS ngày 21-9-2021, Công ty Thanh D và Công ty Vạn P làm đơn khởi kiện yêu cầu Tòa án buộc Công ty Điện lực Gia L và Tổng Công ty Điện lực Miền T tiếp tục thực hiện nghĩa vụ của mình theo Hợp đồng mua bán điện cho hệ thống điện mặt trời mái nhà đã được ký kết và thanh toán tiền mua điện cho Công ty Thanh D và Công ty Vạn P, cụ thể: 5 Thanh toán cho Công ty Thanh D các khoản sau: Số tiền điện tạm tính đến ngày 30-9-2021 là 2.304.322.310 đồng.  Lãi phạt do chậm trả tạm tính từ ngày 11-3-2021 đến ngày 30-9-2021 là: 53.115.806 đồng. Thanh toán cho Công ty Vạn P các khoản sau: Số tiền điện tạm tính đến ngày 30-9-2021 là 2.298.080.400 đồng. Lãi phạt do chậm trả tạm tính từ ngày 11-3-2021 đến ngày 30-9-2021 là 52.915.728 đồng. 

Bị đơn, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan:  Tổng Công ty Điện lực Miền T (sau đây gọi tắt là EVNCPC) thông qua đại diện là Công ty Điện lực Gia L (sau đây viết gọi tắt là GLPC).

Ngày 24/12/2020, sau khi kiểm tra kỹ thuật, GLPC với Công ty Thanh D và Công ty Vạn P có Biên bản thỏa thuận đấu nối số 17/12/4/GLPPC- KD+KT, theo đó ghi nhận thỏa thuận quy mô công suất dự án là 999,6 kwp để thực hiện ký kết hợp đồng. Thông số chính hệ thống điện mặt trời mái nhà là  2.439 tấm pin loại Next Energy 410Wp/tấm tương ứng tổng công suất là 999,6 kwp/hệ thống và 9 bộ inverter Sungrow-100 kW/bộ. 

Trong quá trình thực hiện hợp đồng, Điện lực Krông P – GLPC đã thực hiện chốt số công tơ các tháng 1, 2 và 3-2021, xác nhận sản lượng điện và đã thanh toán đầy đủ, đúng hạn cho chủ đầu tư theo quy định của nội dung hợp đồng và pháp luật có liên quan. 

Ngày 10-4-2021, sau khi thực hiện chốt số, Điện lực Krông P phát hiện sản lượng điện của Công ty Thanh D và Công ty Vạn P tăng bất thường, nên ngày 15-4-2021, Điện lực Krông P đã tiến hành kiểm đếm thực tế lại số lượng tấm pin của 2 hệ thống điện nói trên và phát hiện tổng số pin thực tế tăng so với biên bản, hợp đồng đã ký kết nên yêu cầu chủ đầu tư tháo phần pin vượt ra khỏi hệ thống, đồng thời thông báo không thực hiện xác nhận thanh toán tiền điện đối với phần lắp đặt vượt công suất, chỉ thực hiện thanh toán tiền điện tạm tính theo công suất lắp đặt theo đúng hợp đồng hai bên đã ký kết. 

Không đồng ý Công ty Thanh D và Công ty Vạn P và khiếu nại. Sở Công thương tỉnh Gia Lai đã có Văn bản số 1722/SCT-TTS về việc trả lời đơn của Công ty Thanh D và Công ty Vạn P. Theo đó Sở Công thương đề nghị Công ty Thanh D và Công ty Vạn P “thực hiện việc tách bỏ phần Pin lắp vượt ra khỏi hệ thống điện mặt trời mái nhà. Sau đó, Điện lực Krông P sẽ thanh toán tiền điện tạm tính tương ứng với công suất đã ký kết trong hợp đồng. Công ty Thanh D và Công ty Vạn P khởi kiện tranh chấp hợp đồng mua bán điện. 

Theo EVNCPC, GLPC và Điện lực Krông P đã rất thiện chí và nỗ lực phối hợp với chủ đầu tư để yêu cầu và đề nghị chủ đầu tư tháo dỡ phần vi phạm. Đồng thời hướng dẫn chủ đầu tư thực hiện thanh toán tiền điện tương ứng với công suất đã được ký kết trong hợp đồng mua bán điện nhưng không được chủ đầu tư phối hợp thực hiện. Do đó, việc GLPC và Điện lực Krông P không thực hiện thanh toán đúng sản lượng điện mua từ hợp đồng số 20/000486 và số 20/000479 ngày 26-12-2020, là do xuất phát từ ý chí của chủ đầu tư.  

Tại Bản án kinh doanh thương mại sơ thẩm số 17/2022/KDTM-ST ngày 15/9/2022 của Toà án nhân dân thành phố P, tỉnh G, tuyên xử: 

“Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Thanh Danh: Buộc Công ty Điện lực Miền Trung và Công ty Điện lực tỉnh G phải liên đới thanh toán cho Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Thanh Danh số tiền bán điện từ ngày 11/3/2021 đến ngày 08/9/2022 là: 5.518.622.769 đồng và tiền lãi suất do chậm thanh toán theo mức 0,8%/tháng tính từ ngày 11/3/2021 đến ngày 08/9/2022 là: 373.602.917 đồng. Tổng cộng số tiền phải thanh toán là: 5.892.225.686 đồng. 

Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của Công ty TNHH Năng lượng xanh Vạn Phát: Buộc Tổng Công ty Điện lực Miền Trung và Công ty Điện lực tỉnh G phải liên đới thanh toán cho Công ty TNHH Năng lượng xanh Vạn Phát số tiền bán điện từ ngày 11/3/2021 đến ngày 08/9/2022 là: 5.479.335.501 đồng và tiền lãi suất do chậm thanh toán theo mức 0,8%/tháng tính từ ngày 11/3/2021 đến ngày 08/9/2022 là: 370.957.240 đồng. Tổng cộng số tiền phải thanh toán là: 5.850.292.741 đồng”. 

Tại Bản án kinh doanh thương mại phúc thẩm số 05/2023/KDTM-PT ngày 17-3-2023, Tòa án nhân dân tỉnh G, quyết định:   

“Chấp nhận kháng cáo của Công ty Điện lực Miền Trung; huỷ Bản án kinh doanh thương mại sơ thẩm số 17/2022/KDTM-ST ngày 15/9/2022 của Toà án nhân dân thành phố P, tỉnh G đã xét xử vụ án về “Tranh chấp hợp đồng mua bán điện” giữa nguyên đơn là Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Thanh Danh, Công ty TNHH Năng lượng xanh Vạn Phát với bị đơn là Tổng Công ty Điện lực Miền Trung.  Chuyển hồ sơ vụ án cho Toà án nhân dân thành phố P, tỉnh G giải quyết theo quy định của pháp luật”. 

Tại Quyết định giám đốc thẩm số 12/2023/KDTM-GĐT ngày 19/9/2023 của Uỷ ban thẩm phán Toà án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng, quyết định:

“Chấp nhận kháng nghị giám đốc thẩm số 06/2023/KN-KDTM ngày 17/8/2023 của Chánh án Toà án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng. Huỷ toàn bộ Bản án kinh doanh thương mại phúc thẩm số 05/2023/KDTM-PT ngày 17/3/2023 của Toà án nhân dân tỉnh G và Bản án kinh doanh thương mại sơ thẩm số 17/2022/KDTM-ST ngày 15/9/2022 của Toà án nhân dân thành phố P, tỉnh G về vụ án: “Tranh chấp hợp đồng mua bán điện ”, giữa nguyên đơn Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Thanh Danh, Công ty TNHH Năng lượng xanh Vạn Phát với bị đơn là Tổng Công ty Điện lực Miền Trung, Công ty Điện lực tỉnh G và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là Điện lực Krông Pa. Giao hồ sơ vụ án cho Toà án nhân dân thành phố P, tỉnh G để xét xử lại theo thủ tục sơ thẩm, đúng quy định của pháp luật.” 

Những vấn đề cần rút kinh nghiệm

  • Toà án cấp phúc thẩm xác định Văn bản uỷ quyền số 4354/UQ- EVNCPC ngày 21/5/2019 của Tổng Công ty Điện lực Miền Trung là uỷ quyền cho cá nhân, không phải uỷ quyền cho Chi nhánh nhân danh mình thực hiện việc ký kết hợp đồng không chính xác.
  • Công ty Điện lực tỉnh G chỉ là Chi nhánh của Tổng Công ty Điện lực Miền Trung nên không có tư cách pháp nhân và ký kết hợp đồng với nguyên đơn theo sự uỷ quyền của Tổng Công ty Điện lực Miền Trung, nên Toà án cấp sơ thẩm phải yêu cầu nguyên đơn sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện, xác định Tổng Công ty Điện lực Miền Trung là bị đơn, Công ty Điện lực tỉnh G là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, để trên cơ sở đó giải quyết yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn được chính xác.
  • Toà án cấp sơ thẩm xác định Tổng Công ty Điện lực Miền Trung và Công ty Điện lực tỉnh G đều là bị đơn trong vụ án và tuyên buộc Công ty Điện lực tỉnh G phải liên đới cùng Tổng Công ty Điện lực Miền Trung thanh toán cho nguyên đơn số tiền 11.742.518.427 đồng là không đúng, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của Công ty Điện lực tỉnh G.