Thành phố Hồ Chí Minh phải là một đô thị thông minh, trung tâm kinh tế tài chính hàng đầu vượt bậc của quốc gia.  Đây là quyết tâm cũng như sự tin tưởng, tâm huyết của Trung ương dành cho Thành phố.  Quyết tâm này được thể hiện cụ thể qua Nghị quyết số 98/2023/QH15 được ban hành ngày 24 tháng 06 năn 2023, với những cơ chế chính sách vượt trội, đặc thù dành riêng cho Tp. Hồ Chí Minh.  Cho phép thành phố thí điểm những cơ cấu mới nhằm thực hiện thành công mục tiêu phát triển Tp. HCM ngang tầm các đô thị lớn trên thế giới.  Nghị quyết 98 kỳ vọng sẽ khơi thông được nhiều điểm nghẽn trên các lĩnh vực khác nhau của thành phố.  Đặc biệt, từ các chương trình kích cầu của Thành phố, những cơ chế đặc thù trong Nghị quyết sẽ mang lại sức sống mới cho TP.HCM đem đến những cơ hội để doanh nghiệp đóng góp nhiều hơn.  Có thể nói Nghị quyết 98 đóng vai trò lan tỏa, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội cho các địa phương lân cận, vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, các tỉnh miền Tây và cả nước, mở ra cơ hội lớn, cú hích cho các nhà đầu tư, doanh nghiệp cùng đột phá.

Những điểm chính trong nội dung Nghị quyết 98.

Nghị quyết 98/2023/QH15 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Tp.HCM có 12 Điều được chia thành  4 nhóm với 44 nội dung về cơ chế, chính sách trên 7 lĩnh vực chính, gồm:  

– Công tác quản lý đầu tư

– Tài chính, ngân sách nhà nước.  

– Quản lý đô thị, tài nguyên, môi trường.

– Ngành, nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược vào Tp. Hồ Chí Minh.

– Quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo. 

– Tổ chức bộ máy của chính quyền Thành phố

– Tổ chức bộ máy của chính quyền thành phố Thủ Đức.

Khơi thông và huy động nguồn lực, phân cấp phân quyền, cho phép thực hiện những quy trình, thủ tục rút gọn là 3 nguyên tắc chính được áp dụng để hiện thực hóa mục tiêu thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM.

Về công tác quản lý đầu tư.

Điều 4 Nghị quyết 98/2023/QH15 về quản lý đầu tư cho phép Hội đồng nhân dânThành phố được các quyền:

– Được bố trí vốn đầu tư công để hỗ trợ giảm nghèo, giải quyết việc làm.  

– Được thí điểm mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD).  Lấy định hướng phát triển hệ thống giao thông công cộng làm cơ sở cho quy hoạch, phát triển đô thị, lấy đầu mối giao thông làm điểm tập trung dân cư nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất, công trình công cộng, góp phần giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường.

– Được sử dụng ngân sách địa phương để triển khai dự án đầu tư công độc lập.

– Được quyền tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án .

– Được mở rộng lĩnh vực đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) đối với các dự  án đầu tư trong lĩnh vực thể thao và văn hóa.  Quy mô tổng mức đầu tư tối thiểu của các dự án PPP trong lĩnh vực y tế, giáo dục – đào tạo, thể thao và văn hóa cũng do Hội đồng nhân dân Thành phố quy định.

– Được áp dụng loại hợp đồng xây dựng – vận hành – chuyển giao (BOT) đối với dự án đầu tư xây dựng nâng cấp, mở rộng, hiện đại hóa công trình đường bộ hiện hữu.

– Được thực hiện dự án đầu tư theo hợp đồng xây dựng – chuyển giao (BT) như đối với dự án sử dụng vốn đầu tư công.  Tổng mức đầu tư dự án áp dụng loại hợp đồng BT được xác định như đối với dự án sử dụng vốn đầu tư công. UBND TP sẽ quy định tiêu chuẩn đánh giá về năng lực, kinh nghiệm, kỹ thuật tài chính của nhà thầu thực hiện dự án và thanh toán từ ngân sách thành phố. 

Về tài chính, ngân sách nhà nước.

Chính sách phí, lệ phí được quy định tại  Điều 5 Nghị quyết 98/2023/QH15 về tài chính, ngân sách nhà nước cho phép Hội đồng nhân dânThành phố được các quyền:

– Hội đồng nhân dân Thành phố quyết định, diều chỉnh phí, lệ phí chưa được quy định trong Danh mục phí, lệ phí ban hành kèm theo Luật Phí và lệ phí.  Được hưởng 100% số thu tăng thêm từ các khoản thu do việc điều chỉnh chính sách phí, lệ phí.

–  Sử dụng nguồn thực hiện cải cách tiền lương còn dư của ngân sách Thành phố để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế – xã hội.

– Được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính trong nước, các tổ chức khác trong nước và từ nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vay về cho Thành phố vay lại với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 120% số thu ngân sách Thành phố được hưởng theo phân cấp.

– Hằng năm, ngân sách Trung ương bổ sung có mục tiêu cho ngân sách Thành phố không quá 70% số tăng thu ngân sách trung ương từ các khoản thu phân chia giữa ngân sách trung ương và ngân sách Thành phố so với dự toán được Thủ tướng Chính phủ giao.

– Dự toán chi ngân sách của Ủy ban nhân dân quận thuộc Thành phố được bố trí khoản chưa phân bổ từ 2% đến 4% tổng chi ngân sách quận để thực hiện chi phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, sự cố, thảm họa, cứu đói, nhiệm vụ quan trọng về quốc phòng, an ninh và nhiệm vụ cần thiết khác.

– Được sử dụng ngân sách Thành phố để thực hiện dự án, công trình giao thông đường bộ có tính chất vùng, liên vùng nằm trên ranh giới, địa giới hành chính giữa Thành phố và địa phương khác, các dự án quốc lộ, đường cao tốc đi qua địa bàn Thành phố hoặc hỗ trợ địa phương khác trong trường hợp cần thiết.

– Được bố trí nguồn thu từ cổ phần hóa các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước do Ủy ban nhân dân Thành phố làm đại diện chủ sở hữu để bổ sung vốn điều lệ của  Công ty đầu tư tài chính nhà nước Thành phố Hồ Chí Minh (HFIC).

– Được bố trí vốn đầu tư công từ ngân sách Thành phố để hỗ trợ lãi suất đối với các dự án đầu tư được HFIC cho vay thuộc lĩnh vực ưu tiên phát triển kinh tế – xã hội trên địa bàn Thành phố.

– Được quyết định việc thu tiền duy tu, tái tạo cơ sở hạ tầng khu công nghiệp, khu chế xuất từ các doanh nghiệp trong khu và chỉ dùng cho mục đích nâng cao tiện ích cho doanh nghiệp và người lao động.

– Được phép sử dụng mái nhà trụ sở cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công trên địa bàn Thành phố để lắp đặt hệ thống điện mặt trời nhưng phải bảo đảm các yếu tố mỹ quan, kiến trúc và các quy định của pháp luật về môi trường.

Về quản lý đô thị, tài nguyên, môi trường

Trong công tác quản lý đô thị, tài nguyên, môi trường quy định tại Điều 6 Nghị quyết 98/2023/QH15, Hội đồng nhân dân Thành phố có quyền:

– Được phép chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa dưới 500 ha phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

– Được phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung xây dựng khu chức năng, đô thị, chuyên ngành hạ tầng kỹ thuật.

– Được phê duyệt quy hoạch, bố trí quỹ đất nhà ở xã hội trong phạm vi dự án nhà ở thương mại hoặc ở vị trí khác.

– Được ban hành hệ số điều chỉnh giá đất phù hợp với tình hình thực tiễn.

– Được quyết định thu hồi đất do nhà nước quản lý thuộc trường hợp sắp xếp lại, xử lý tài sản công đã được xác định tại hợp đồng BT.

– Được quyết định việc cho phép các tổ chức kinh tế được Nhà nước cho thuê đất có thu tiền thuê đất hằng năm thế chấp, chuyển nhượng hoặc cho thuê quyền thuê trong hợp đồng thuê đất.

– Thực hiện thủ tục giao đất, cho thuê đất theo quy định của pháp luật về đất đai đốii với diện tích đất hình thành sau khi thực hiện lấn biển.

– Xem xét, quyết định bổ sung khối lượng chất thải rắn sinh hoạt theo hình thức đặt hàng với nhà đầu tư đang thực hiện dự án xử lý chát thải rắn sinh hoạt.

– Ban hành chính sách khuyến khích, hỗ trợ, ưu đãi đối với các cá nhân, hộ gia đình, hợp tác xã, doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi phương tiện giao thông từ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng năng lượng sạch

Về ngành, nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược.

Danh mục ngành, nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược vào Thành phố tại Điều 7 Nghị quyết 98/2023/QH15 bao gồm:

– Đầu tư xây dựng trung tâm đổi mới sáng tạo, công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, công nghệ tự động hóa, công nghệ vật liệu mới, năng lượng sạch có quy mô vốn đầu tư từ 3.000 tỷ đồng trở lên.

– Đầu tư dự án trong lĩnh vực công nghiệp mạch tích hợp bán dẫn, công nghệ thiết kế, chế tạo linh kiện, vi mạch điện tử tích hợp (IC), điện tử linh hoạt (PE), chip, pin công nghệ mới, vật liệu mới, công nghiệp năng lượng sạch có quy mô vốn đầu tư từ 30.000 tỷ đồng trở lên.

– Đầu tư dự án xây dựng Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ theo quy hoạch có quy mô vốn đầu tư từ 50.000 tỷ đồng trở lên.

Về quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Việc hỗ trợ hoạt động đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp trong các lĩnh vực ưu tiên của Thành phố được quy định Điều 8 Nghị quyết 98/2023/QH15 như sau:

– Miễn thuế thu nhập doanh, thuế thu nhập cá nhân trong một số trường hợp nhằm hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

– Quy định các lĩnh vực ưu tiên, tiêu chí, điều kiện, nội dung hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; tiêu chí, lĩnh vực thử nghiệm giải pháp công nghệ mới và nội dung hỗ trợ, mức hỗ trợ.

– Hội đồng nhân dân Thành phố quy định tiền lương, tiền công, chế độ phúc lợi và chính sách ưu đãi khác đối với các chức danh lãnh đạo trong tổ chức khoa học và công nghệ công lập.

 Về tổ chức bộ máy chính quyền của Thành phố.

Với nhiều chính sách đặc thù, đặc biệt là cho phép thí điểm những mô hình mới, cách làm mới, Điều 9 Nghị quyết 98/2023/QH15 cho phép Tp Hồ Chí Minh sẽ:

– Thành lập Sở An toàn thực phẩm thuộc Ủy ban nhân dân Thành phố chức năng quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm, thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm.

– Quyết định số lượng Phó Chủ tịch phường, xã, thị trấn theo quy mô dân cư hoạt động kinh tế và đặc điểm địa bàn.

– Cơ cấu số lượng cán bộ, công chức làm việc tại xã, thị trấn và  Ủy ban nhân dân huyện thuộc Thành phố

– Quyết định bố trí ngân sách Thành phố để chi thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức, người hoạt động không chuyên trách tại xã, phường, thị trấn.

– Quyết định thành lập, tổ chức lại, giải thể các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Ủy ban nhân dân Thành phố bảo đảm các nguyên tắc, tiêu chí, điều kiện theo quy định.

– Quyết định chuyển một số chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật thuộc chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân Thành phố cho các cơ quan chuyên môn, cơ quan hành chính khác.

– Ban Quản lý Khu công nghệ cao, Ban Quản lý các Khu chế xuất được thẩm định, phê duyệt, phê duyệt điều chỉnh nhiệm vụ và đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng 1/500 trong phạm được giao quản lý.

Về tổ chức bộ máy chính quyền của thành phố Thủ Đức

Đẩy mạnh việc phân cấp, phân quyền, Điều 10 Nghị quyết 98/2023/QH15 cho phép TP. Hồ Chí Minh chủ động hơn về tổ chức bộ máy, trao quyền cho Ủy ban nhân dân thành phố Thủ Đức:

– Ủy ban nhân dân thành phố Thủ Đức được giao cơ quan chuyên môn trực thuộc thẩm định chủ trương đầu tư, thẩm định quyết định phê duyệt dự án, tổ chức chọn nhà thầu và ký kết các hợp động dự án. Thực hiện nhiệm vụ chi nghiên cứu khoa học và công nghệ.

– Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Thủ Đức được phân cấp, ủy quyền cho các cơ quan chuyên môn trực thuộc, Thủ trưởng các cơ quan chuyên môn trực thuộc, Ủy ban nhân dân các phường, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các phường một số nhiệm vụ, quyền hạn thuộc thẩm quyền.

–  Quyết định tổ chức bộ máy, số lượng và chức năng, nhiệm vụ các phòng, ban chuyên môn, đơn vị trực thuộc. Quyết định phụ cấp chức vụ đối với các chức danh lãnh đạo cơ quan Đảng, đoàn thể, chính quyền của thành phố Thủ Đức.

Một  bước đột phá toàn diện, Nghị quyết 98/2023/QH15 với sự đổi mới mạnh mẽ trong cơ chế, chính sách phát triển Tp. HCM kỳ vọng sẽ mang lại rất nhiều cơ hội cho các nhà đầu tư.

Cùng tìm hiểu sâu hơn ở những bài viết tiếp theo. Đừng quên theo dõi và cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích khác trên trang web của chúng tôi.  Khi cần, hãy liên hệ với chúng tôi để được hướng dẫn chi tiết hơn: letran@corporatecounsels.vn